Terug naar Glastuinbouw
Menu

Lekstromen in de glastuinbouw

Gezamenlijk voor duurzaam waterbeheer en een gezonde leefomgeving

Bodem en waterkwaliteit in de glastuinbouw

In de glastuinbouw kunnen lozingen van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen via de bodem een grote impact hebben op de kwaliteit van het oppervlaktewater. Omgevingsdienst Haaglanden (ODH) speelt een centrale rol in het project Lekstromen. Samen met het Hoogheemraadschap van Delfland en andere partners werken we aan het voorkomen van vervuiling, zodat het oppervlaktewater kan voldoen aan de normen van de Kaderrichtlijn Water (KRW).

Wat zijn lekstromen?

Lekstromen zijn stoffen – zoals meststoffen of gewasbeschermingsmiddelen – die via de bodem langzaam in het oppervlaktewater terechtkomen. Dit kan gebeuren wanneer de bodem verzadigd raakt of wanneer er lekkages zijn in teeltsystemen. Omdat deze stoffen zich ophopen, raken zowel de bodem als het water verontreinigd. Dit schaadt de ecologie, de waterkwaliteit en de biodiversiteit.

De rol van ODH

ODH richt zich op lozingen in de bodem. Wij sporen lekkages en lozingen op die teeltgerelateerd water betreffen, zoals drainwater (overtollig gietwater) en condenswater uit de goten. Directe lozingen in watergangen worden door het Hoogheemraadschap opgevolgd. Door toezicht, handhaving, monitoring en samenwerking helpen we watervervuiling te voorkomen.

Na iedere controle stellen wij een rapport op met onze bevindingen, meetwaarden en analyseresultaten. Waar mogelijk voegen we foto’s toe: een beeld zegt vaak meer dan duizend woorden.

Onze aanpak: drie pijlers

  1. Extra toezicht
    We intensiveren het toezicht in risicogebieden en voeren gerichte controles uit, vaak poldergericht. Ook buiten deze geplande rondes worden bedrijven bezocht zodra er verhoogde nitraatwaarden worden vastgesteld in de omgeving.
  2. Handhaving en samenwerking
    Waar overtredingen worden vastgesteld, volgen waarschuwingen of lasten onder dwangsom. Ernstige of aanhoudende lekkages kunnen leiden tot herhaalde controles en uiteindelijk beëindiging van activiteiten. We werken nauw samen met Hoogheemraadschappen en gemeenten en betrekken tuinders bij oplossingen.
  3. Monitoring, onderzoek en analyses
    Ter plekke nemen we monsters, doen we metingen met nitraatstrips en -meters en zetten we geavanceerde technieken in, zoals eDNA-analyse. Deze technieken maken lekkages zichtbaar die met het blote oog niet te zien zijn.

Wat wij controleren

Bij inspecties letten we onder meer op:

  • Overstorten van drain- en drainagewater
  • Lekke teeltvloeren
  • Vervuilde drainage bij substraatteelt
  • Percolaat op het erf
  • Afvoer van condenswater bij gebruik van gewasbeschermingsmiddelen
  • Afvoer van water via pijpjes rondom de kas
  • Afvoer van condenswater uit verwarmingsinstallaties
  • Afvoer van filterspoelwater

Daarnaast letten we op de staat van teeltvloeren, teeltgoten en leidingen: veelvoorkomende oorzaken van lozingen zijn lekkende goten, kapotte vloeren of onbewuste lozingen vanuit het teeltsysteem.

Frequentie van controles

Hoe vaak een bedrijf wordt bezocht, hangt af van de situatie. Bij een eenmalige, kleine lekkage volgt meestal een waarschuwingsbrief en een hercontrole. Wanneer een bedrijf structurele problemen heeft, wordt het vaker bezocht totdat de situatie is opgelost. In sommige gevallen worden forse dwangsommen opgelegd.

Het mooie aan dit project is dat we het echt samen doen. Het Hoogheemraadschap heeft als bevoegd gezag voor lozingen op oppervlaktewater een bredere helicopterview, terwijl wij als ODH juist sterk zijn in het signaleren op bedrijfsniveau. Door eerst polders te selecteren en daarna in te zoomen op bedrijven, werken we heel doelgericht en zijn we bijzonder slagvaardig.

Toezichthouder Jan-Willem

Het belang van dit werk

Het lozen van vervuild water in de bodem tast niet alleen het oppervlaktewater aan, maar ook de bodem zelf. Meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen hopen zich op en verstoren de natuurlijke balans en het bodemleven. Het kan maanden duren voordat de bodem en het water zich herstellen na beëindiging van een lekkage.

Samen werken aan een duurzame toekomst

Er zijn in het Westland naar schatting zo’n 900 glastuinbouwlocaties. Dankzij poldergerichte aanpak en samenwerking met het Hoogheemraadschap worden deze stapsgewijs gecontroleerd. Sinds kort beschikken toezichthouders over teststrips om ook tijdens reguliere controles snel een indicatie te krijgen van mogelijke lekkages.

Schoon water is de basis voor een gezonde leefomgeving en een duurzame glastuinbouwsector. Met intensief toezicht, samenwerking en technologie zet ODH zich in om bodem- en waterkwaliteit te beschermen. Zo zorgen we samen voor een toekomst waarin het water schoon blijft – voor mens, dier en plant.