Gebiedsgenese

Het project van de gebiedsgenese Westland is ontstaan door het feit dat de gemeente Westland concreet invulling wilde geven aan haar ambities om de kennis over de ondergrond te vergroten. Op 22 oktober 2021 heeft de aftrap voor de gebiedsgenese Westland plaatsgevonden tijdens een gesprek, waarin naast disciplines vanuit de gemeente, de Omgevingsdiensten Haaglanden en Midden-Holland ook een vertegenwoordiger van de provincie Zuid-Holland aanwezig was.

Concreet wilde men inzichten verschaffen om beleidskeuzes te onderbouwen en politieke besluitvorming te bespoedigen. Met andere woorden: door onderlinge effecten van de ondergrond en de bovengrond te visualiseren kunnen we komen tot een effectieve herindeling van de schaars beschikbare m². Uiteindelijk wilt de gemeente Westland graag een 3D gerelateerde aanpak (3D ordening) verankeren in haar Omgevingsvisie.

De gebiedsgenese vat het natuurlijke systeem van bodem, water en natuur samen in een 3D visualisatie. In deze 3D visualisatie zijn topografie, natuurlijke bodems en ondiepe geologie te herkennen. De gebiedsgenese verbeeldt de manier waarop de ondergrond een rol heeft gespeeld bij de ontwikkeling van de regio. De genese biedt inzicht in de samenhang van de onderdelen van het natuurlijk systeem: bodem/ondergrond, water en groen/ natuur. De genese is daarmee een hulpmiddel om het natuurlijke systeem uit te leggen en te begrijpen.

Ook laat de gebiedsgenese de relatie tussen ruimtelijke ontwikkelingen (zowel stedelijk als op het platteland en agrarisch) en het natuurlijke systeem zien. Daarbij is het gebruikelijk om een diepte tot 30 meter aan te houden. Echter, tijdens gesprekken met de gemeente Westland kwam ter sprake dat de behoefte bestond om de diepere ondergrond ook mee te nemen. Met de reden om de watervoerende pakketten ook te visualiseren. Deze watervoerende pakketten spelen in de gemeente Westland een belangrijke rol ten aanzien van o.a. bodemenergie, grondwaterwinning, onttrekking van water voor beregening en brijnlozingen. De kwaliteit van deze laag heeft grote invloed op de bovengrondse mogelijkheden binnen de gemeente.

De ontwikkeling van kernen binnen de gemeente Westland sloot van oudsher aan op de natuurlijke omgeving: het omringende water en de bodemgesteldheid. Maar door nieuwe technische en financiële mogelijkheden die door de jaren heen ontstonden kon het bestaande landschap in de loop der eeuwen aan elke wens worden aangepast. Met kunstgrepen is lange tijd gedacht dat alles mogelijk was. Met vaak als gevolg: afname van biodiversiteit en toename kwetsbaarheid voor klimaatverandering.

De rapportage die uiteindelijk is voortgekomen uit dit project is enkel beschrijvend opgesteld. Er worden geen concrete problemen/kansen onderzocht. Het rapport met bijbehorende modellen en kaarten kunnen een aanleiding geven tot verder onderzoek of discussies. De modellen en kaarten visualiseren kansen en/of problemen, zonder hier verdere conclusies aan te verbinden.

Het doel van de gebiedsgenese samengevat:

• Samenvatten en visualiseren natuurlijke systeem;
• Samenhang aanbrengen in ondergrond en bovengrond;
• Inzichtelijk maken van kansen of problemen voor bijvoorbeeld beleidsmakers of stedenbouwkundigen;
• Kan een aanleiding geven tot discussie;
• Kan een aanleiding geven tot verder onderzoek.